Tình trạng béo phì ngày càng gia tăng ở mức báo động, đây quả thực là mối nguy tiềm ẩn làm giảm tuổi thọ và chất lượng cuộc sống của con người trong tương lai, kéo theo hàng loạt hệ lụy của các căn bệnh khác như: cao huyết áp, suy tim, tiểu đường, ung thư. … Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), hơn 42% người Mỹ trưởng thành được coi là béo phì. CDC giải thích: “Béo phì là một căn bệnh mãn tính nghiêm trọng, và tỷ lệ béo phì ở Hoa Kỳ tiếp tục gia tăng.” Trên thực tế, CDC thậm chí còn dùng từ “dịch bệnh” để mô tả bệnh béo phì.
Mục Lục
Chỉ số BMI (chỉ số khối cơ thể)
Tiến sĩ Artur Viana, Giám đốc lâm sàng Yale Medicine Metabolic Health & Weight Loss Program (Mỹ); tiết lộ rằng không có cách hoàn hảo để chẩn đoán béo phì. Nhưng cách phổ biến nhất để làm điều đó là tính chỉ số BMI (chỉ số khối cơ thể). Ông Viana giải thích: “Đây là một con số thu được bằng cách lấy cân nặng của một người tính bằng kilogram chia cho bình phương chiều cao của họ tính bằng mét”. Ông cho biết thêm: Chỉ số BMI từ 30 trở lên được coi là trong phạm vi béo phì.
Nguyên nhân hàng đầu gây béo phì
CDC Mỹ cho biết thêm: “Các hành vi có thể bao gồm hoạt động thể chất, không vận động, chế độ ăn kiêng, sử dụng thuốc và các phơi nhiễm khác. Các yếu tố góp phần bổ sung bao gồm thực phẩm và môi trường hoạt động thể chất, giáo dục và kỹ năng, tiếp thị và quảng bá thực phẩm”; theo Eat This, Not That! Có nhiều yếu tố góp phần gây ra béo phì. Tiến sĩ Viana cho biết: “Béo phì có nhiều yếu tố. Có nghĩa là nhiều yếu tố liên quan và đi từ di truyền, lối sống, các vấn đề sức khỏe tâm thần; chẳng hạn như chấn thương; đến tác dụng phụ của thuốc”.
Theo tiến sĩ Viana, không có một nguyên nhân số 1 gây béo phì. Ông tiết lộ: “Các chuyên gia y học về bệnh béo phì ước rằng có nguyên nhân số 1. Vì điều này sẽ giúp việc điều trị dễ dàng hơn rất nhiều”. Cụ thể hơn một chút, thì nguyên nhân số 1 là “do ăn quá nhiều và vận động quá ít”.
Nếu bạn tiêu thụ nhiều năng lượng. Đặc biệt là chất béo và đường. Nhưng không đốt cháy năng lượng thông qua tập thể dục. Thì phần lớn năng lượng dư thừa sẽ được cơ thể tích trữ dưới dạng mỡ”.
Thừa cân và bệnh béo phì gây ra những hậu quả gì?
BMI tăng là một yếu tố nguy cơ chính đối với các bệnh không truyền nhiễm như:
- Bệnh tim mạch (chủ yếu là bệnh tim và đột quỵ), là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trong năm 2012
- Bệnh tiểu đường
- Rối loạn cơ xương khớp (đặc biệt là viêm xương khớp – một bệnh thoái hóa khớp rất cao)
- Một số bệnh ung thư (bao gồm nội mạc tử cung, vú, buồng trứng, tuyến tiền liệt, gan, sỏi mật, thận và đại tràng)
Thừa cân ở trẻ em có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh béo phì, tử vong sớm và tàn tật ở tuổi trưởng thành cao hơn. Nhưng ngoài việc tăng nguy cơ trong tương lai, trẻ béo phì còn gặp khó khăn về hô hấp, tăng nguy cơ gãy xương, tăng huyết áp, các dấu hiệu sớm của bệnh tim mạch, kháng insulin và ảnh hưởng tâm lý.
Có thể ngăn chặn được bệnh béo phì
May mắn thay, bệnh béo phì có thể ngăn ngừa được. “Cách tốt nhất để ngăn ngừa bệnh này là duy trì lối sống lành mạnh bằng tập thể dục (khuyến nghị là ít nhất 30 phút tập thể dục cường độ vừa phải, 5 lần một tuần) và chế độ ăn uống lành mạnh. Bao gồm các thực phẩm như protein nạc, ngũ cốc nguyên hạt, rau và trái cây. Và hạn chế tối đa thực phẩm chế biến”, tiến sĩ Viana gợi ý.
Nếu bạn bị béo phì, bạn nên hành động ngay lập tức. “Nếu bạn phải vật lộn với việc tăng cân và cảm thấy không khỏe mạnh. Hoặc tin rằng nó đang ảnh hưởng đến bạn theo một cách nào đó. Hãy nói chuyện với bác sĩ, và nếu cần hãy gặp các bác sĩ chuyên khoa về bệnh béo phì”; tiến sĩ Viana khuyên, theo Eat This, Not That!